“Çocuğum koyduğum kurallara uymuyor.”
“İnadına yapıyor.”
“Sözümü hiç dinlemiyor!”
Kendinizi bu ve benzeri cümleleri söylerken buluyor olabilirsiniz. Çocuğunuzla yaşadığınız bu durumlar sınır koymakta zorluk yaşadığınızı gösteriyor olabilir. Peki, nasıl sınır koyabilirsiniz?
Çocuğumun Nasıl Sınır Koyabilirim?
Çocuğunuzun duygularını kabul edin.
Çocuğunuzun davranışının altındaki duyguyu anlamaya çalışmanız önemlidir. Davranışı sizin için kabul edilmez olsa da duygularının kabul edildiğini görmek çocuğunuza anlaşılmış hissettirecektir. Örneğin, “Kardeşin oyuncağını elinden aldığı için öfkelendin.” diyerek çocuğunuzun duygularını fark etmesini sağlayabilir ve hislerini dile getirmesini teşvik edebilirsiniz.
Duygularınızı ifade edin.
Çocuğunuzun davranışının sizde oluşturduğu etkiyi ve duyguyu ifade edebilirsiniz. Duygularınızı söylediğinizde çocuğunuz davranışının karşı tarafta nasıl bir etki bıraktığını fark etmiş olacaktır. Duygularınızı ifade ederken suçlayıcı bir dil yerine ben dili kullanabilirsiniz. Örneğin, “Oyuncaklarını salonda bıraktığında benim toplamam gerekiyor ve yoruluyorum. Diğer işlerimi yapamadığım için kızgın hissediyorum.”
Çocuğunuza seçenekler sunun.
Çocuğunuza sürekli “Hayır” ya da “Yapma” demek yerine yapabilecekleri arasında seçim imkanını ona verebilirsiniz. Çocuğunuzun gelişim düzeyine uygun şekilde iki seçenek sunabilirsiniz. Örneğin, çocuğunuz soğuk havada yazlık kıyafetlerini giymek istedi. Bu durumda çocuğunuza sizin belirlediğiniz 2 kıyafet seçeneği sunabilirsiniz. “Kırmızı kazağını mı giymek istersin, yeşil kazağını mı?” diyebilirsiniz. Bu şekilde çocuğunuzu güvenli seçeneklere yönlendirmiş olacak ve seçim yapmasına imkan vererek kontrolün onda olduğunu hissettireceksiniz.
Çocuğunuza yapabileceklerini söyleyin.
Çocuğunuzun uygun olmayan bir davranışta bulunduğunu gördüğünüzde ilk olarak onu engellemeye ve davranışını durdurmaya çalışıyor olabilirsiniz. Ona yapamayacağı şeyleri söylemek yerine yapabileceği davranışları söyleyebilirsiniz. Diyelim ki, çocuğunuz elindeki kalemle duvarları boyamak istiyor. Bu durumda, “Boyama yapmak istiyorsun ama duvarlar boyamak için değildir. Buradaki kağıdı boyayabilirsin.” diyebilirsiniz.
Basit ve net açıklamalar yapın.
Çocuğunuza sadece “Yapma” dediğinizde neden olumsuz tepki verdiğinizi ve o davranışı neden yapmaması gerektiğini anlamayacaktır. Davranışının neden uygun olmadığını net ve anlaşılır bir şekilde açıklayabilirsiniz. Nedenini anladığında davranış ile sonuç arasında ilişki kurabilir.
Diyelim ki, çocuğunuz oyuncaklarını kapının önünde bırakıyor. Bu durumda, “Oyuncaklarını kapının önünde bıraktığında birisi takılıp düşebilir. Hadi oyuncaklarını sepete koy.” şeklinde basit ve net bir açıklama yapabilirsiniz.
Her çocuk biriciktir. Kidzi uzman psikologları ile çocuğunuza uygun yaklaşımları öğrenebilir ve çocuğunuzun psikolojik olarak güçlenmesine yardımcı olabilirsiniz.
Kidzi’de ücretsiz ön görüşme randevusu alarak uzman gelişim psikoloğunuz ile tanışabilir, sizin ve çocuğunuzun ihtiyaçlarını belirleyebilirsiniz. Online ön görüşme sonrasında ihtiyacınız doğrultusunda danışmanlık seanslarınıza online ya da yüz yüze devam edebilirsiniz.
Cansu Gökbalkan
Uzman Gelişim Psikoloğu
